泰语知识大讲堂：为什么要叫“美丽”的米饭

推荐人：来源: 阅读: 1.14W 次大中小

不知道大家是不是也和小编有一样的疑问，泰语里为什么要叫米饭“ข้าวสวย”，为什么要叫“美丽的米饭”？其实这个词背后还是有很多说法的，今天我们就打大家好好扒一扒这个词背后的故事，一起看看吧！

กรอบแนวคิดรวบยอด (concept) ของคนวัฒนธรรมไท มักคิดเปรียบเพื่อจําแนกสิ่งที่ตรงกันข้าม เช่น สูง-ต่ำ, ดํา-ขาว, หน้า-หลัง, อ่อน-แข็ง, มืด-แจ้ง, ซ้าย-ขวา, ไพร่-เจ้า, ฟ้า-ดิน ดังนี้เป็นต้น
傣泰民族的思维方式经常会以相反的概念来对事物进行分类，例如高-低、黑-白、前-后、软-硬、暗-明、左-右、平民-贵族、天-地等等。

วัฒนธรรมของชาวสยามรวมถึงหมู่กลุ่มของผู้คนในประเทศเพื่อนบ้านละแวกเอเชียอาคเนย์นี้ เป็นคนที่บริโภคข้าวโดยตรง คือนํามาหุง ต้ม นึ่ง ไม่นําไปทําเป็นโรตี หรือขนมปัง มีบ้างที่นําไปทําเป็นเส้นอย่างทําขนมจีนหรือทําเป็นเส้นหมี่อย่างวัฒนธรรมมอญหรือจีน แต่ก็ยังถือว่าเป็นคนบริโภคข้าว
包括泰国在内的其他东南亚国家的人们，都是采用直接的方式来食用大米，包括烹饪、煮、蒸等等，不会做成饼或者面包等，有一些会拿来做成米粉，例如孟人和华人，但是仍然算作是直接食用。

คนตระกูลไทก็จําแนกข้าวออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือข้าวเหนียว กับข้าวเจ้า จ้าว (ซึ่งเคยกล่าวไว้ในศิลปวัฒนธรรมว่า เจ้า/จ้าว ในภาษาไทยใหญ่ยังเหลือค้างความหมายที่แปลว่า ร่วน หรือ ซุย)
傣泰民族将大米大致分成两类，分别是糯米（ข้าวเหนียว）和普通大米（ข้าวเจ้า），在大泰人的语言文化中，เจ้า/จ้าว这个词仍然有“松散的”意思，等于ร่วน或者ซุย。

แต่เพราะคําว่า เจ้า/จ้าว ซึ่งมีความหมายว่าร่วน หรือ ซุย นี้ ชาวไทยภาคกลางของประเทศไทยไม่ได้นําไปใช้ในปริบทอื่น นอกเสียจากผูกติดอยู่หลังคําว่า ข้าว เรียกว่าเป็น คําที่เกิดควงกันเสมอ จนถึงขั้นมีการตีความไปว่า ข้าวเจ้า เป็นข้าวของผู้นําหรือของกษัตริย์หรือบรรดาเจ้ากิน
เจ้า/จ้าว这个词在“松散的”方面的意思，对于泰国中部人来说，除了和 ข้าว 这个词连在一起用，并没有被用在其他语境当中，所以 ข้าวเจ้า 这个词就被理解成了国王或其他贵族食用的米饭。

เมื่อเจ้าตรงข้ามกับไพร่ ตามครรลองของภาษาในสังคมไทย จึงเกิดความเข้าใจไปอีกว่า ข้าวเหนียวก็พึงเป็นข้าวที่พวกไพร่กิน เรียกว่าเป็นการจับคู่เทียบความหมายที่ไม่แยแสปริบทวัฒนธรรม และความเป็นจริงทางธรรมชาติกันเลยทีเดียว
根据泰国人的社会语言习惯，贵族（เจ้า）和平民（ไพร่）的概念对应，因此就产生了这样的理解，糯米（ข้าวเหนียว）应该是平民们食用的粮食，可以说是一种没有建立在社会文化和自然真相上的理解。

หากดูตามแนวอรรถศาสตร์อันเป็นวิชาว่าด้วยเรื่องของความหมาย ถ้านําเอาความหมายของคําว่า (ข้าว)เจ้า ซึ่งแปลว่า ซุย หรือ ร่วน ไปเรียกเป็นชื่อ ข้าว ก็จะได้อีกชื่อหนึ่งว่า ข้าวซุย หรือ ข้าวร่วน ได้ แต่คําพูดของคนในสังคมไทยภาคกลางไม่พากันเรียกขานเช่นนี้ มีแต่เรียกข้าวเจ้ากันเรื่อยมา เมื่อคนส่วนใหญ่เรียกเช่นนี้ก็เกิดการรับรู้กันทั่วไป
如果从分析意义的语义学的角度来看，如果用 (ข้าว)เจ้า 称呼粮食种类的话，就会得到 ข้าวซุย 或者 ข้าวร่วน 这样的名字，但泰国中部的人不习惯这么叫，一般都会叫 ข้าวเจ้า ，当大部分人都这么称呼的话，就被大众接受了。

คําว่า ซุย มีความหมายคล้ายคํา ว่า ร่วน คือมีลักษณะไม่เกาะกันหนีบ เหนียว อย่างเช่นการพรวนดินให้ซุย เป็นต้น ซึ่งคํานี้สันนิษฐานว่าเป็นที่มา ของคําว่า สวย ในคําว่า ข้าวสวย และ คําว่า ซุย กับ สวย มีส่วนที่พ้องกันใน ทางสัทศาสตร์หลายประการ ดังนี้
ซุย 这个词有“松散的”意思，表达一种不粘连的状态，比如将土地犁松散等等，据推测，这个词可能就是 ข้าวสวย 一词中 สวย 的来源，因为 ซุย 和 สวย 在语音上有很多相似之处。

ตัวอักษร ซ และ ส เป็นหน่วยเสียง (phoneme) เดียวกันคือ /s/ ซึ่ง อักษรตัว ซ เป็นอักษรต่ํา ส่วนตัว ส เป็นอักษรสูง คือมีลักษณะเสียงวรรณยุกต์จัตวาติดตรึงอยู่ประจําตัวเองเสมอ เมื่อไปประสมสระยาว หรือไปอยู่ในรูปคําเป็นก็จะแสดงค่าเป็นระดับวรรณยุกต์จัตวาอยู่ร่ำไป โดยไม่ต้องทําเครื่อง หมายจัตวามากํากับ เช่น สี สอย สวย สาง สิน เป็นต้น
ซ 和 ส 两个字母都表示/s/这个音素，ซ 是低辅音，ส 是高辅音，本身就蕴含着第五声调的发音，当和长辅音或者和其他音拼读时就会发第五声调，比如สี สอย สวย สาง สิน 这些词。

ซุย และ สวย มีหน่วยเสียง พยัญชนะท้าย (ตัวสะกด) ด้วยหน่วยเสียงเดียวกัน คือ /y/ หรือเสียง /ย/ ซุย ประสมด้วยสระ อุ หรือ หน่วยเสียงสระ /u/ ส่วน สวย ประสมด้วยสระ อัวะ หรือ สระอัว แม้ว่าทั้ง 2 คำจะประสมด้วยสระที่ต่างกัน แต่สิ่งหนึ่งที่เป็นแก่นของฐานเสียงสระเดียวกันคือ หน่วยเสียงสระ /อุ/ อีกประการหนึ่งนั้น มีเสียงตัวสะกด /ย/ เหมือนกัน ทําให้ทั้ง 2 คํามีสภาพเป็น คําเป็น
ซุย 和 สวย 这两个词的尾音都是/y/这个音，ซุย 是搭配了/u/这个元音，สวย 是搭配了/ua/这个元音。尽管这两个词的元音不同，但是都包含了一个核心的元音/u/，并且这两个词都是泰语中的活音节。

เมื่อเขียน ซุย และ สวย ด้วย สัทอักษร จะได้รูปร่าง /suy/ และ /suay/ ตามลําดับ จะเห็นได้ว่า รูปคํา ซุย และ สวย เมื่อเขียนเป็นสัทอักษร หน่วยเสียงหลักๆ ยังคงเหมือนกัน สิ่งที่เพิ่มเข้ามาในคําว่า สวย คือหน่วยเสียงวรรณยุกต์จัตวา และมีหน่วยเสียงสระ อะ /a/ มาประสมกับหน่วยเสียง /u/ จึงกลายเป็นสระ อัวะ ไปในที่สุด
当把 ซุย 和 สวย 写成音标之后，会看到/suy/ 和/suay/，这样看来，这两个词的基本语音结构是相通的，สวย 这个词增加了第五声调，并且/a/和/u/这两个元音复合，成了/ua/这个复合元音。

กล่าวมายาวๆ ด้วยหลักวิชาการนี้ สรุปเป็นคําพื้นบ้านทั่วไปเพียงต้องการบอกว่า สวย ที่เราเรียกกันว่า ข้าวสวย นั้น น่าจะเป็นคําที่กร่อนเสียง หรือ กลายเสียงจากคําว่า ซุย แทนที่จะเรียกว่า ข้าวซุย คนภาคกลางไม่เรียกเช่นนั้น เรากลับเรียกว่า ข้าวสวย
ข้าวสวย 其实就是一个某些地区的说法，总而言之，ข้าวสวย 中的 สวย 应该是 ซุย 这个词发生语音变化的形式，只不过泰国中部人不习惯称为 ข้าวซุย，而称为 ข้าว สวย。

ในการนิยามความหมายเพื่อจัดทําพจนานุกรม เมื่อทําถึงคําว่า สวย จึงควรอธิบายหรือนิยามความหมายตามที่มีการใช้ทั่วๆ ไป อย่างมีการใช้ว่า บ้านสวย คนสวย ฟ้าสวย รถสวย ฯลฯ สวยตรงนี้มีความหมายคร่าวๆ ว่างามนั่นเอง แต่ถ้าจะอธิบายคําว่า สวย ที่ผนวกอยู่ท้ายคําว่า ข้าว เราคนไทยไม่ได้แปลว่า ข้าวงาม หรือ ข้าวสวยดี แต่เราหมายถึง ข้าวเจ้าที่หุงสุกแล้ว พร้อมกินได้
在为字典词汇划定词义的时候，สวย 这个词的含义是“美丽的，漂亮的”，例如漂亮的房子、漂亮的人、漂亮的天空、漂亮的车等等，和 งาม 这个词的含义大致一样，但是当 สวย 和 ข้าว 组合在一起之后，是不能翻译成“漂亮的大米”的，它的意思是烹饪煮熟可以吃的米饭。